Etiyopya, kıyısı olmadığı Kızıldeniz’e erişim için ilk yasal adımları attığını açıkladı. Etiyopya, 1991’de Somali’den ayrılarak tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Somaliland ile İkili İşbirliği Protokolü imzaladı.
Protokol, Etiyopya’nın Somaliland’ın Berbera Limanı’nı kullanmasını öngörüyor.
Anlaşmanın maddelerinden birinde, Etiyopya’nın bir gün Somaliland’in bağımsızlığını tanıyabileceği de belirtiliyor.
Somaliland, Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği tarafından tanınmıyor.
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, daha önce Ekim ayında yaptığı açıklamada, deniz bağlantısının ülkesi için var oluşsal bir mesele olduğunu söylemişti.
Abiy Ahmed’in sözleri, Afrika Boynuzu olarak tanımlanan bölgede gerilime neden olmuştu.
Etiyopya ve Somaliland arasındaki anlaşmanın detayları açıklanmadı.
Abiy Ahmed’in ofisinden yapılan açıklamada anlaşmanın, “Etiyopya’nın deniz bağlantısının sağlanmasına yönelik bir adım olduğu” belirtildi.
Ahmed’inulusal güvenlik danışmanı Redwan Hussien, X’ten yaptığı açıklamada “anlaşmanın kiralanmış bir askeri üsse erişim de sağlayacağını” duyurdu.
Yasal olarak bağlayıcılığı olmayan bir belge olan İkili İşbirliği Protokolü, bir niyet göstergesi ve imzalayan tarafların anlaşmaya uyması için sorumluluklar doğurabilir.Ancak anlaşma Etiyopya tarafından büyük bir diplomatik zafer olarak gösteriliyor.
Somaliland Dışişleri Bakanlığı da, anlaşmanın ülke için önemli bir diplomatik dönemeç olduğunu belirtti.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “50 yıl boyunca sürecek bir kiralama sözleşmesi karşılığında Etiyopya donanmasına 20 km deniz erişiminin sağlanacağı” kaydedildi.
Somali’den ise henüz anlaşmayla ilgili bir açıklama yapılmadı, sadece kabinenin olağanüstü toplanacağı duyuruldu.
Eritre’nin 1990’ların başında ayrılması sonrası Etiyopya denize erişimini yitirmişti. Etiyopya halen 100 milyondan fazla nüfusuyla dünyanın en kalabalık kara ülkesi.
Etiyopya şimdiye kadar ithalat ve ihracat için komşu Cibuti’nin bir limanını kullanıyordu.
Etiyopya ve Somaliland, 2018’de de benzer bir anlaşma arasında imzalamış ancak 2022’de bu anlaşma bozulmuştu.
