TÜİK 2024 yılı Aralık ayında işsizlik oranın yüzde 8.5 olduğunu açıkladı. Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş’a göre, bu oldukça düşük bir oran ve yanlış değil ancak eksik. İşsizlik konusundaki gerçek tablonun atıl işsizlik oranlarına bakılarak anlaşılacağını ifade eden Aktaş, buradaki oranın çok daha yüksek olduğunu belirtti.
Atıl işsizliğin, potansiyel işgücünü ve zamana bağlı işsizlerden oluştuğunu kaydeden Aktaş, Aralık 2024’te bu oranın yüzde 28.2 düzeyine ulaştığını vurguladı. Bu oranın işsizliğin görünmeyen yüzü olduğunu belirten Aktaş, görünen işsizlik ile gerçek işsizlik arasındaki makasın da giderek açıldığına dikkat çekti. Aktaş, “İşsizliğin bir görünür yüzü var, bir de gerçek yüzü…” başlıklı yazısında şu görüşlere yer verdi:
“Aslında işsizliğin düştüğünü ve on iki yılın en düşük düzeyine indiğini gösteren istatistik yanlış değil… Yanlış değil, ama eksik!
Çünkü yüzde 8,5’e işaret eden oran işsizliğin görünür yüzü.
Bir de işsizliğin gerçek boyutunu ortaya koyan bir oran var:
‘Atıl işgücü oranı, yani gerçek işsizlik oranı.’
Bu oran, işsizliğin 2024’ün aralık ayında yüzde 28,2 düzeyinde bulunduğunu gösteriyor.
Nedir bu oran?
TÜİK kayıtlarında ‘atıl işgücü’ olarak yer alan gerçek işsizlik oranının içinde neler mi var, sıralayalım…
Bir kere bu kavramın içinde görünür işsizler yer alıyor.
Ama asıl diğer kalemler önemli. Bunların biri zamana bağlı eksik istihdam:
‘İstihdamda olan, esas işinde ve diğer işinde ya da işlerinde toplam olarak 40 saatten daha az çalışmış olup daha fazla gelir elde etmek amacıyla daha fazla çalışmak istediğini belirten ve mümkün olduğu durumda daha fazla çalışmaya başlayabilecek kişiler.’
Atıl işgücü kavramında bir de potansiyel işgücü yer alıyor:
– İş bulma umudu olmayanlar; yani işbaşı yapabilecek olup iş bulacağına inanmadığı için iş aramayanlar.
– İşbaşı yapabilecek olup iş aramayanlar. Çeşitli nedenlerle iş aramayan, ancak iki hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler.
– İş arayan ancak işbaşı yapamayacak olanlar. Son dört hafta içinde en az bir iş arama kanalını kullanan fakat iki hafta içinde işbaşı yapamayacak olanlar.
İşte bu durumda olanlar da eklendiği zaman işsizlik geliyor yüzde 30’a dayanıyor. Çalışma çağındaki her 100 kişinin 28’i gerçek anlamda işsiz geziyor.”
(ALINTI)
