Yaşlandıkça veya hareketsizleştikçe bunu deneyimleme olasılığınız da artar. Bazı gıdalar kabızlık riskini hafifletmeye veya azaltmaya yardımcı olurken, diğerleri kabızlığı daha da kötüleştirebilir.
Alkol
Alkolden sıklıkla kabızlığın olası bir nedeni olarak bahsedilir. Bunun nedeni, çok miktarda alkol içmenin idrar yoluyla kaybedilen sıvı miktarını artırarak dehidrasyona neden olabilmesidir. Yeterince su bulunmaması veya idrar yoluyla çok fazla su kaybı nedeniyle yetersiz hidrasyon, genellikle kabızlık riskinin artmasıyla ilişkilendirilir. Etkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Alkolün potansiyel su kaybı ve kabızlık etkilerini ortadan kaldırmak isteyenler, her alkol porsiyonunu bir bardak su veya başka bir alkolsüz içecekle dengelemeye çalışmalıdır.
Gluten içeren gıdalar
Gluten buğday, arpa, çavdar, kılçıksız buğday, kamut ve tritikale gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Bazı insanlar glüten içeren yiyecekleri yediklerinde kabız olabilirler. Ayrıca bazı kişilerin gluten intoleransı vardır. Bu, gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olarak bilinen bir durumdur. Çölyak hastalığı olan bir kişi gluteni tükettiğinde bağışıklık sistemi bağırsaklara saldırır ve onlara ciddi şekilde zarar verir. Bu nedenle bu hastalığa sahip kişilerin glutensiz beslenmesi gerekmektedir. Çoğu ülkede insanların yaklaşık %0,5-1’inde çölyak hastalığı vardır, ancak çoğu bunun farkında olmayabilir. Kronik kabızlık sık görülen semptomlardan biridir. Glutenden kaçınmak bağırsakları rahatlatmaya ve iyileştirmeye yardımcı olabilir. Çölyak dışı gluten duyarlılığı (NCGS) ve irritabl bağırsak sendromu (IBS), kişinin bağırsaklarının buğdaya tepki verebileceği diğer iki durumdur. Bu koşullara sahip bireylerin gluten intoleransı yoktur ancak buğday ve diğer tahıllara karşı duyarlı oldukları görülmektedir. Bir beslenme uzmanı kabızlığa neden olabilecek yiyecekleri adlandırdı
İşlenmiş tahıllar
Beyaz ekmek, beyaz pirinç ve beyaz makarna gibi işlenmiş tahıllar ve bunların ürünleri, lif bakımından daha düşüktür ve tam tahıllardan daha fazla kabızlığa neden olabilir. Bunun nedeni, işleme sırasında tahılın kepek ve tohum kısımlarının çıkarılmasıdır. Özellikle kepek, dışkılara hacim kazandıran ve hareket etmelerine yardımcı olan bir besin maddesi olan lif içerir. Birçok çalışma, daha yüksek lif alımını daha düşük kabızlık riskiyle ilişkilendirmiştir. Aslında, yakın zamanda yapılan bir araştırma, günde tüketilen her ilave gram lif için kabızlık olasılığının %1,8 daha düşük olduğunu bildirdi. Sonuç olarak, kabızlıktan şikayetçi olan kişiler, işlenmiş tahıl alımını kademeli olarak azaltmaktan ve bunları tam tahıllarla değiştirmekten fayda görebilirler. Ekstra lif çoğu insan için faydalı olsa da, bazı insanlar tam tersi etkiyi yaşıyor. Onlar için ekstra lif, kabızlığı hafifletmek yerine daha da kötüleştirebilir. Kabızsanız ve halihazırda lif açısından zengin tam tahıllar tüketiyorsanız, diyetinize daha fazla lif eklemenin pek faydası olmayacaktır. Hatta bazı durumlarda sorunu daha da kötüleştirebilir. Durumunuz buysa, biraz rahatlama sağlayıp sağlamadığını görmek için günlük lif alımınızı kademeli olarak azaltmayı deneyin.
Süt ve süt ürünleri
Süt ürünleri, en azından bazı insanlar için, kabızlığın diğer bir yaygın nedeni gibi görünmektedir. Bebekler, küçük çocuklar ve çocuklar, muhtemelen inek sütünde bulunan proteinlere olan duyarlılık nedeniyle özellikle risk altında görünmektedir. Laktoz intoleransı olan kişilerin süt ürünlerini tükettikten sonra kabızlıktan ziyade ishal yaşayabileceğini belirtmekte fayda var.
Kırmızı et
Kırmızı et, üç ana nedenden dolayı kabızlığı daha da kötüleştirebilir. Birincisi, dışkıya hacim kazandıran ve hareket etmelerine yardımcı olan bir miktar lif içerir. İkincisi, kırmızı et, diyette daha yüksek lifli seçeneklerin yerini alarak kişinin toplam günlük lif alımını dolaylı olarak azaltabilir. Bu, özellikle bir öğünde büyük miktarda et yerseniz, lif açısından zengin sebzelerin, baklagillerin ve tam tahılların bir oturuşta yiyebileceğiniz miktarını azalttığınızda geçerlidir. Ayrıca kümes hayvanları ve balık gibi diğer et türlerinin aksine, kırmızı et genellikle daha fazla miktarda yağ içerir ve yağ oranı yüksek gıdaların vücudun sindirimi daha uzun sürer. Bazı durumlarda bu, kabızlık olasılığını daha da artırabilir. Kabız olan insanlar, diyetlerinde kırmızı eti fasulye, mercimek ve bezelye gibi protein ve lif açısından zengin alternatiflerle değiştirmekten fayda görebilirler.
Kızartılmış veya fast food yiyecekler
Kızartılmış veya hızlı yiyeceklerin büyük veya sık porsiyonlarını yemek de kabızlık riskini artırabilir. Bunun nedeni, bu yiyeceklerin yağ oranı yüksek, lif oranı düşük olması ve bu kombinasyonun, kırmızı et gibi sindirimi yavaşlatabilmesidir. Cips, kurabiye, çikolata ve dondurma gibi fast food atıştırmalıkları aynı zamanda kişinin beslenmesinde meyve ve sebze gibi yüksek lifli atıştırmalık seçeneklerinin yerini alabilir. Bu, günde tüketilen toplam lif miktarını azaltarak kabızlık olasılığını daha da artırabilir. İlginçtir ki birçok kişi çikolatanın kabızlığın ana nedenlerinden biri olduğuna inanıyor. Ayrıca, kızartılmış ve fast food yiyecekler yüksek miktarda tuz içerme eğilimindedir; bu da dışkıdaki su içeriğini azaltarak kurumasına ve vücuttan geçmesini zorlaştırabilir. Bu, çok fazla tuz yediğinizde vücudunuzun kan dolaşımınızdaki fazla tuzu telafi etmek için bağırsaklarınızdan su çekmesi nedeniyle meydana gelir. Bu, vücudunuzun tuz konsantrasyonunu normale döndürme yollarından biridir ancak ne yazık ki kabızlığa yol açabilir.
